Lực lượng bảo vệ dân phố là đội ngũ tự nguyện được hình thành tại các xã, phường, thị trấn và với trách nhiệm đảm bảo an ninh, duy trì trật tự trong cộng đồng. Tuy nhiên, có nhiều người vẫn chưa thấu hiểu đầy đủ về quyền lực và trách nhiệm của lực lượng bảo vệ dân phố là gì? Cùng Bảo Vệ Ngày & Đêm Pro tìm hiểu về vấn đề này qua bài viết dưới đây nhé!
1. Bảo vệ dân phố là gì?
Theo Điều 2 của Nghị định số 38/2006/NĐ-CP:
Bảo vệ dân phố là một đội ngũ hay lực lượng quần chúng tự nguyện làm nòng cốt trong vấn đề về phong trào bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội tại khu vực được thành lập ở các địa phương, phường, thị trấn nơi bố trí lực lượng, đội ngũ công an chính quy, do Ủy ban nhân dân phường có quyết định thành lập.
Bảo vệ dân phố có trách nhiệm cơ bản trong việc thúc đẩy phong trào đoàn kết cộng đồng, bảo vệ an ninh quốc gia, và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để đối phó với tội phạm, tệ nạn xã hội, cũng như các hành vi vi phạm pháp luật khác theo quy định của luật pháp. Mục tiêu là bảo vệ Đảng, chính quyền, và lợi ích của Nhà nước, đồng thời bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của công dân trên khu vực cụ thể.
2. Điều kiện, tiêu chuẩn của Bảo vệ dân phố
Nếu như công dân có mong muốn tham gia vào lực lượng Bảo vệ dân phố thì cần phải đáp ứng điều kiện, tiêu chuẩn tại Điều số 8 thuộc Nghị định 38/2006/NĐ-CP cụ thể như sau:
- Công dân Việt Nam ở độ tuổi từ 18 tuổi trở lên và hiện đang cư trú ổn định tại địa bàn.
- Công dân có lý lịch rõ ràng về bản thân, gia đình gương mẫu chấp hành đúng các chủ trương và chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước Việt Nam.
- Có sức khỏe, nhiệt tình, có điều kiện và am hiểu pháp luật, tự nguyện tham gia các hoạt động xã hội và phải được bồi dưỡng nghiệp vụ về bảo vệ an ninh, trật tự.
- Ngoài ra, công dân muốn trở thành bảo vệ dân phố thì không có tiền án, tiền sự, không phải là người đang trong quá trình chấp hành hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo, quản chế hình sự hoặc là đang trong quá trình chấp hành một số biện pháp xử lý hành chính khác.
- Quan hệ tốt với nhân dân, được nhân dân trong cụm dân cư giới thiệu, bầu ra và được quần chúng tín nhiệm.
3. Quyền hạn của bảo vệ dân phố
- Có quyền bắt giữ và chuyển giao những người phạm tội, người bị truy nã, hoặc trốn tránh thi hành án theo quy định của pháp luật đến trụ sở Công an gần nhất.
- Thực hiện xử lý các hành vi vi phạm, gây rối trật tự an ninh, và vi phạm các quy định về an toàn cháy nổ, báo cáo trực tiếp với Công an địa phương.
- Tham gia và hỗ trợ lực lượng Công an, cơ quan chức năng trong việc truy bắt tội phạm, kiểm tra tạm trú và tạm vắng, đồng thời nhanh chóng phát hiện các đối tượng có dấu hiệu đáng ngờ và báo cáo ngay cho cơ quan chức năng để xử lý kịp thời.
4. Nghĩa vụ của bảo vệ dân phố
- Theo dõi tình hình an ninh và trật tự cùng những xung đột tranh chấp trong phạm vi phường. Ngay lập tức thông báo cho cơ quan Công an và chính quyền địa phương để thực hiện biện pháp phòng ngừa và đàm phán giải quyết, tránh gây hậu quả nghiêm trọng.
- Tiến hành công tác tuyên truyền và phổ biến để nâng cao nhận thức của cộng đồng, tăng cường phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội. Tuân thủ các quy định và nội quy về an toàn xã hội, hỗ trợ xây dựng môi trường gia đình văn hóa và địa phương an toàn.
- Thực hiện quản lý chặt chẽ về vũ khí và công cụ hỗ trợ để duy trì trật tự công cộng, đảm bảo an toàn giao thông và ngăn chặn cháy nổ.
- Hỗ trợ và báo cáo ngay cho Công an địa phương khi có tình huống đe dọa tính mạng và tài sản của người dân địa phương.
- Tổ chức định kỳ hoạt động tuần tra và kiểm soát nhằm ngăn chặn tội phạm, bảo vệ an toàn xã hội theo quy định của pháp luật.
- Làm việc chặt chẽ để thúc đẩy tuân thủ các quy định về đăng ký giấy tờ, hộ khẩu, sử dụng đất đai, theo quy định của pháp luật.
Trong bối cảnh xã hội ngày càng cần sự chuyên nghiệp và quyền hạn đầy đủ, lực lượng bảo vệ dân phố trở thành nền tảng không thể thiếu để ngăn chặn tội phạm và đảm bảo an ninh, mang lại sự yên bình cho cuộc sống của người dân.